Paylı mülkiyette bir paydaşın taşınmaz üzerindeki payını tamamen veya kısmen üçüncü kişiye satması hâlinde, diğer paydaşlar önalım hakkını kullanabilirler. Önalım hakkı, paylı mülkiyete ortaklar dışında üçüncü bir kişinin girmesini engellemek isteyen paydaşlara tanınmış bir haktır. Önalım yani şufa hakkı sadece paylı mülkiyette söz konusu olup, elbirliği mülkiyetinde önalım hakkı kullanılamaz. Önalım hakkı yasal önalım hakkı ve sözleşmeden doğan önalım hakkı olarak ayrılır.
- Yasal Önalım (Şufa) Hakkı
Kanun tarafından paylı mülkiyete tabi gayrimenkulün paydaşlarına tanınan hakka yasal önalım hakkı denir. Bu haktan faydalanmak isteyen paydaşın, dava açması gerekmektedir. Paydaşlardan birinin kendi payının tamamını ya da bir kısmını dışardan üçüncü kişiye satması durumunda, satışı öğrenen paydaş hak düşürücü süreler içerisinde önalım hakkı davası açmalıdır.
Paylı Mülkiyette Satışın Noter ile Bildirilmesi
Paylı mülkiyete tabi taşınmazın paydaşı, dışardan üçüncü kişiye satması halinde, alıcı veya satıcı yapılan satışı, diğer paydaşlara noter aracılığıyla bildirmelidir. Noter ile bildirme yükümlülüğü kanuni bir zorunluluktur. Önalım hakkı davası, satışın noter kanalıyla kendisine bildirildiği tarihten itibaren 3 ay, noter ile bildirim yapılmamışsa her halde satışın üzerinden 2 yıl geçmekle sona erer. Önalım hakkını kullanmak isteyen paydaş bu süreye dikkat etmelidir.
Yasal Önalım Hakkı Davası Kime Karşı Açılır?
Yasal önalım hakkı davasında davalı, payı alan üçüncü kişi yani alıcıdır. Payını devreden paydaş davalı olarak yazılmamalı, dava alıcıya karşı açılmalıdır.
- Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkı
Taşınmazın sahibi ile bir başka kişi ile yapılan sözleşme gereği, taşınmaz için önalım hakkı tanınabilir. Tapu kütüğüne şerh verilen sözleşmeden doğan önalım hakkı, şerhte belirtilen sürede ve belirtilen koşullara göre her malike karşı kullanılabilir. Kütükte koşullar belirtilmemişse taşınmazın üçüncü kişiye satışındaki koşullar esas alınır. Şerhin etkisi her durumda, şerhin verildiği tarihin üzerinden 10 yıl geçmekle sona erer.
Önalım Hakkından Feragat Edilir mi?
Önalım hakkından feragatin resmi şekilde yapılması ve tapu kütüğüne şerh verilmesi gerekir. Belirli bir satışta önalım hakkını kullanmaktan vazgeçme, yazılı şekle tâbidir ve satıştan önce veya sonra yapılabilir. Önalım hakkından feragat hem yasal önalım hem de sözleşmeden doğan önalım hakkı için de aynı şekilde yapılır.
Büromuz Gaziantep ve çevre illerde Gayrimenkul davaları ile ilgili faaliyet yürütmektedir. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Son Yazılar
