Evlilik devam ettiği sürece eşlerin her ikisi de çocuk üzerinde velayet hakkına sahiptir. Ancak tarafların boşanması halinde hakim çocuğu eşlerden birine verir. Boşanma davalarında tarafların en fazla uyuşmazlık yaşadığı sorunlardan birisi de velayetin kimde kalacağıdır. Velayetin kime verileceği hususu çocuğun menfaati göz önünde tutularak verilmektedir. Amaç çocuğun bu süreci ve sonrasını en az sıkıntılarla atlatabilmesidir.
Velayetin Kime Verileceği Nasıl Belirlenir?
Boşanma davalarında çocuğun velayetinin kimde bırakılacağı birçok faktör göz önüne alınarak belirlenir. Çocuğun yaşı, sosyal çevresinden ayrı kalıp kalmayacağı, velayet kendisine bırakılacak eşin çocuğa yeterli imkanları sağlayıp sağlayamayacağı, çocuğun diğer kardeşleri ile yaşaması, kimin yanında kalmak istediği gibi birçok faktör göz önüne alınır.
0-3 yaş çocuklar anne bakım ve şefkatine muhtaç durumdadır. Bu sebeple olağanüstü bir sebep olmadıkça anneye verilmektedir. Olağan üstü sebebe örnek olarak annenin çocuğa sürekli olarak fiziksel şiddet uygulaması gösterilebilir.
Velayet kendisine bırakılacak eşin çalışmasının şart olduğu yönündeki algı yanlıştır. Çünkü eş çalışmasa dahi mahkeme, karşı taraf aleyhine çocuk için iştirak nafakası bağlayacak olup çocuğun maddi ihtiyaçları bu şekilde giderilebilecektir.
Velayet Davalarında Çocuğun Görüşü Alınır mı?
Çocuğun kendisini ifade edebilecek olması halinde çocuğa kimin yanında kalmak isteyip istemediği mahkemece sorulmalıdır. Çocuk henüz yaşı itibariye kendisini doğrudan ifade edemeyecek durumda ise mahkeme uzman pedagoglar aracılığı ile dolaylı olarak çocuğun fikrini alabilir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu güncel kararında 8 yaşında bulunan bir çocuğun idrak çağında olduğuna, mahkemenin çocuğa kimin yanında kalmak istediğini sorması gerektiğine hükmetmiştir.
“Somut olayda da, velayetinin değiştirilmesi talep edilen müşterek çocuk Efe, dava tarihinde 8, karar tarihinde 10, bozma kararının verildiği tarihte ise 12 yaşında olup, müşterek çocuk davanın tüm aşamalarında idrak çağındadır.” Hukuk Genel Kurulu 2017/3117 E. 2018/1278 K.
Anlaşmalı Boşanma Durumunda Velayet
Taraflar anlaşmalı boşanma ve boşanmanın tüm sonuçları üzerine anlaşmak zorundadır, aksi takdirde açılan dava çekişmeli olarak görülecektir. Taraflar anlaşmalı boşanma protokolünde çocuğun velayetinin kime verileceğini kararlaştırabilir. Ancak mahkeme çocuğun üstün yararı adına protokol hükümlerinin dışına çıkarak diğer tarafa velayeti verebilecektir.
Geçici Velayet Nedir?
Boşanma davası devam ederken mahkeme çocuğun menfaatini göz önünde tutarak velayeti taraflardan birine verebilir, bu durum geçici velayet olarak adlandırılır. Dava devam ederken çocuğun geçici velayeti kadına verilip, dava sonucunda erkeğe de verilebilir. Dolayısıyla geçici velayete sahip olan eş dava sonucunda değişip, velayet diğer tarafa verilebilecektir.
Velayete İlişkin Kararlar Kesin midir?
Velayete ilişkin kararlar kesin olmayıp, boşanma davası kesinleşse dahi daha sonradan velayetin değiştirilmesi davası açılabilir. Velayetin değiştirilmesi davası için kanun, velayetin değişmesini gerektiren sürekli ve esaslı bir durumun varlığını aramaktadır. Örneğin velayet kendisinde olan eşin başka biri ile evlenmesi, çocuğa yönelik yükümlülüklerini ihlal etmesi gibi ciddi ve somut durumların varlığı halinde velayetin değiştirilmesi kararı verilebilir.
Velayet ve diğer Aile Hukuku konularında Gaziantep ve yakın illerde avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:
8 Yaş ve Üstü Çocukların Velayeti Konusunda Emsal Karar
Son Yazılar
