İbraname kelime anlamı itibariyle aklama belgesidir. İş hukukunda ibraname, işçinin işverenden olan alacaklarını aldığını, dolayısıyla herhangi bir alacağının kalmadığını gösterir belge anlamına gelir. Uygulamada iş sözleşmesi sona erdikten sonra işverenler işçilere ibraname imzalatmaktadır. Bu ibranamenin imzalatılmasındaki amaç; daha sonra kendilerine karşı açılacak işçilik alacağından kaynaklı davaları bertaraf etmektir. İbraname ile ücret, fazla mesai, yıllık izin ücreti alacağı, kıdem tazminatı vb. işçinin çalışmasından kaynaklı alacak hakları düzenlenir.
Bu konuda İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshi Şartları başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz.
İşçi ve işveren arasında düzenlenecek olan ibraname sıkı geçerlilik koşullarına tabidir. Peki ibranamenin geçerli olabilmesi için hangi şartlar gerekir? 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 20. maddesinde ibranamenin geçerlilik şartları belirlenmiştir. Buna göre;
- İbraname yazılı olarak düzenlenmelidir.
Sözlü olarak taraflar arasında şartları belirlenen ibraname geçerli değildir. İbraname el yazısı ile yazılabileceği gibi bilgisayarda da düzenlenebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ibranamenin matbu şekilde hazırlanmamasıdır. Örneğin önceden matbu hazırlanıp, işçinin adı ve soyadı, ödenen miktar ve diğer kişisel bilgilerinin sonradan doldurulmak üzere boş bırakıldığı ibranameler Yargıtay tarafından geçersiz kabul edilmektedir. İbranamenin işçinin el yazısı ile yazılması ispat açısından en doğrusu olacaktır.
- İbraname, işçinin işten ayrıldığı tarihten en az 1 ay sonra imzalanmalıdır.
Bu süreden önce imzalanan ibranameler geçersizdir. İşçi işten ayrılacağı sırada işverenler, işçinin işsizlik maaşı alabilmesi için bazı evraklar ile beraber ibraname de imzalatabilmektedir. İmzalatılan bu ibranameler geçersizdir. İbraname işçi henüz çalışmaya devam ederken imzalatıldıysa her ne kadar ibraname özelliği taşımasa da makbuz olarak kabul edilmektedir. (Yargıtay 9.H.D. 24.6.2010 gün 2008/33748 E, 2010/20389 K.)
- İbraname konusu alacağın ne olduğu ve miktarı açıkça yazılmalıdır.
İbraya konu alacağın ne olduğu ve miktarı açıkça yazmalıdır. Örneğin fazla mesai için ne kadar ödendiği, kıdem tazminatı için ne kadar ödendiği gibi alacak türü ve miktarı belirtilmelidir. Miktar belirtilmeden genel bir ifade ile “tüm alacaklarımı aldım” şeklinde düzenlenen ibranamelerin geçerliliği somut olayın özelliğine göre değerlendirilmeli, iradeyi sakatlayan bir durumun olup olmadığı (hata, hile, korkutma gibi) hakim tarafından araştırılmalıdır.
Miktar içeren ibranamede, alacağın tamamı ödenmiş ise, borç ifa yoluyla sona ermiş olur. Ancak kısmi ödeme yapılması durumunda borç sona ermemekte, düzenlenen evrak makbuz hükmüne geçmektedir. ( Yargıtay 9.H.D. 21.10.2010 gün 2008/40992 E, 2010/39123 K.)
- Ödeme banka aracılığıyla yapılmalıdır.
Banka aracılığıyla yapılmayan ödemeler ibraname niteliği taşımaz. 01/07/2012 tarihinden önce düzenlenen ibra sözleşmeleri için banka aracılığıyla ödeme yapılması zorunluluğu bulunmamaktadır.
İş hukukundan kaynaklı davalar ile ilgili Gaziantep ve çevresinde avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:
İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshi Şartları
Son Yazılar
