Soybağı, kişiler arasındaki kan bağı anlamına gelir. Soybağı ana ile çocuk arasında doğum yoluyla kurulurken baba ile çocuk arasında ise ana ile evlilik, tanıma ve mahkeme kararı ile kurulmaktadır. Mahkeme kararı ile kurulan babalık davasını daha önceki yazımızda anlatmıştık. Soybağının reddi davası ise, baba ile çocuk arasındaki nesep ilişkisini sona erdirmek için açılan davadır. Medeni Kanunumuza göre; “evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak en fazla 300 gün içinde doğan çocuğun babası kocadır.” Bu karineye “babalık karinesi” adı verilir. Soybağının reddi davası ise babalık karinesini ortadan kaldırmayı amaçlayan davadır.
Babalık karinesi olmaksızın kocanın nüfus kütüğüne kaydedilen çocukla baba arasında soybağının bulunmadığından bahisle açılacak dava ise soybağının reddi davası değil “kayıt düzeltme davası”dır. Örneğin, kocanın bir başka kadından olan çocuğu, karısından doğmuş gibi nüfus kütüğüne kaydettirmesi gibi.
Davayı Kimler Açabilir?
- Koca,
- Çocuk ve
- Diğer ilgililer açabilir. Dava açma süresinin dolmasından önce babanın ölmesi, gaipliğine karar verilmesi veya ayırt etme gücünü kaybetmesi durumunda; kocanın altsoyu, annesi, babası ve baba olduğunu iddia eden kişi de bu davayı açabilir.
Davalı Kimdir?
- Davayı koca açmış ise, davalı ana ve çocuktur. Ana ve çocuk arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Bunun önemi dava esnasında ortaya çıkar. Örneğin davalı olarak sadece ana ya da sadece çocuk yazılmışsa açılan dava reddedilebilecektir.
- Davayı çocuk açmış ise, davalı ana ve babadır. Burada da ana ve baba arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Davalı olarak her ikisinin de bulunması gerekir.
Soybağının Reddi Davasında İspat Külfeti
Medeni Kanuna göre soybağı davalarında dayanılacak sebepler, çocuğun evlilik içinde ana rahmine düşmesi, evlenmeden önce ana rahmine düşmesi ve ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmesine göre farklılık göstermektedir.
- Çocuk evlilik içinde ana rahmine düşmüşse; babaya ağır bir ispat külfeti yüklenmektedir. Koca ya cinsel ilişkinin imkansızlığını ispatlayacak ya da çocuğun kendi cinsel ilişkisinden olmasının imkansızlığını ispatlayacaktır. Örneğin, annenin çocuğun ana rahmine düştüğü dönemde yurtdışında olduğunu, cezaevinde olduğunu ya da sağlık sorunlarının buna elvermeyecek kadar ileri seviyede olduğunu öne sürebilir. İkinci duruma örnek ise kocanın çocuk yapma yeteneğinin olmaması gösterilebilir.
- Evlenmeden önce ana rahmine düşmüşse; çocuğun evlilikten itibaren 180 gün geçmeden doğduğunu belirtebilir. Bu durumda sadece evlilik tarihi ve çocuğun doğum tarihi ispat için yeterlidir.
- Ayrı yaşama sırasında ana rahmine düşmüşse; koca, fiilen ayrı yaşadıkları dönemde çocuğun ana rahmine düştüğünü ispatlaması gerekir.
Dava Açma Süresi Ne Kadardır?
Koca, çocuğun doğumunu ve baba olmadığını veya ananın gebe kalma döneminde başka bir erkekle cinsel ilişkide bulunduğunu öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde dava açmalıdır. Anayasa Mahkemesi “her halde doğumdan itibaren 5 yıl” ibaresini kişilik haklarını zedeler nitelikte bulduğu için iptal etmiştir.
Çocuk henüz ergin değilse, kayyım atanmalı, kayyım atama kararının kendisine tebliğinden itibaren 1 yıl içerisinde dava açmalıdır. Çocuk erginse, ergin olduğu tarihten itibaren 1 yıl içinde dava açmak zorundadır.
Diğer ilgililer ve çocuğun babası olduğunu iddia eden kişi ise, kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden itibaren1 yıl içinde açmalıdır.
Tüm bu sürelerin sona ermiş olması dava açma hakkının sona ermesine yol açıyor olsa da, gecikme haklı bir nedene dayanıyorsa, 1 yıllık süre bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren başlar. Hangi durumların haklı sebep teşkil ettiğini hakim takdir eder.
Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir?
Görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin bulunmadığı yerde asliye hukuk mahkemeleri aile mahkemeleri sıfatıyla davaya bakar.
Yetkili mahkeme, taraflardan birinin dava veya doğum sırasındaki yerleşim yeri mahkemesidir.
Soybağının reddi ve diğer Aile Hukuku davaları ile ilgili Gaziantep ve çevresinde olarak avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi için tarafımızla iletişime geçiniz.
Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:
Facebook Kayıtları Boşanma Davasında Delil Olabilir mi?
Son Yazılar
