4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. Maddesinde “işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı” düzenlenmiştir. Bu maddenin 4. Bendinde; “işçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde devamsızlığın 17. Maddedeki bildirim süresini aşması” halinde işverenin derhal fesih hakkı olduğu belirtilmiştir. Yani işçi 17. Maddedeki bildirim süresini aşacak şekilde gözaltında kaldıysa ya da tutuklandıysa işveren işçiyi işten çıkarabilir.
İşverenin bu sebepten dolayı işçiyi işten çıkarabilmesi için işçinin gözaltında veya tutuklulukta geçirdiği sürenin;
*İşyerindeki kıdemi 6 aya kadar olan işçi için 2 hafta,
*6 ay – 1,5 yıl arası kıdemi olan işçi için 4 hafta,
*1,5 yıl – 3 yıla kadar olan işçi için 6 hafta,
*3 yıldan fazla kıdemi olan işçi için ise 8 hafta olarak belirlenmiştir.
Her ne kadar bu durumda işverenin işçiyi işten çıkarma hakkından bahsedilmişse de kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği konusu suçun nerede işlendiğine göre belirlenir.
-
İşyeri Dışında İşlenen Suçtan Dolayı Kıdem Tazminatı Alınır.
Eğer suç işyeri dışında işlenmiş ve işle de alakalı değilse; İş Kanunu madde 25/3’te yer alan “işçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması” olarak değerlendirilir. Bu durumda her ne kadar işverenin derhal fesih hakkı olsa dahi, işçiye kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Yargıtay’ın yerleşik içtihatları da bu doğrultudadır. Ancak işçi kıdem tazminatına hak kazansa da ihbar tazminatına hak kazanamaz.
Yargıtay 9. H.D. 2006/27023 E., 2007/13749 K., 30.04.2007 K.T.
“Davacının işyeri dışında işlediği esrar satmak suçundan dolayı tutuklandığı daha sonra mahkum olduğu anlaşılmaktadır. İşyeri dışında işlenen ve işle ilgili olmayan suçtan dolayı tutukluluk nedeniyle işe devamsızlık zorlayıcı nedene dayandığı Dairemizin yerleşik içtihatlarıyla kabul edilmektedir. Bu nedenle kıdem tazminatının karar altına alınması gerekir.”
-
İşyerinde İşlenen Suçtan Dolayı Kıdem Tazminatı Alınamaz.
Suç işyerinde işlenmiş ise İş Kanunu md 25/2de “ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” başlıklı hükmün içeriğinde, f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi” durumunda işverene haklı nedenle iş sözleşmesini fesih imkanı tanınmıştır. Bu durumda işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.
-
Devlete Karşı Suç İşlenmesi Durumunda Kıdem Tazminatı Alınabilir mi?
Bu konu İş Kanunu’muzda yer almamaktadır. Ancak yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre; işçinin işiyle alakalı olmasa bile, devlete karşı bir suç işlemesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanamayacağı belirtilmektedir.
Yargıtay 9. H. D. 2008/40694 E., 2008/33770 K., 16.12.2008 K.T.
“Davacı, iş sözleşmesinin haksız olarak sona erdirildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik alacakları isteğinde bulunmuştur. Davalı, 45 günlük tutukluluk süresini tamamladığından iş akdinin sona erdirildiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece diğer istekleri reddedilerek, kıdem tazminatı isteğinin kabulüne karar verilmiştir. Karar davalı tarafından temyiz edilmiştir. Davacı, davalı işyerinde çalışmakta iken Devlete karşı işlenen suç nedeniyle tutuklandığı ve yargılamasının devam ettiği anlaşılmaktadır. Dairemizin kökleşmiş içtihatlarına göre işyeri dışında işlense dahi Devlet aleyhine işlenen suç sebebiyle devamsızlık haklı fesih sebebidir. Ceza davasının sonuçlanmasının bekletici mesele sayılarak sonucuna göre karar verilmelidir. Bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.”
-
Tutukluluk Hali Bittiği Takdirde İşçi İşsizlik Maaşı Alabilir mi?
İşçi tutuklu iken tahliye edildiği takdirde, diğer şartların da bulunması koşulu ile işsizlik maaşına hak kazanabilir. Cezaevinden tahliye edildiği tarih işten ayrıldığı tarih olarak düşünülür.
Son olarak belirtmek gerekir ki, İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda işveren işçiyi işten çıkarmak zorunda değildir. İşten çıkarmadığı takdirde iş sözleşmesi askıda kalacaktır. İşveren bu dönemde ücret ödemek zorunda da değildir.
Kıdem tazminatı hakkında, Gaziantep ve çevre illerde İş Hukuku Avukatı olarak avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi için tarafımızla iletişime geçiniz.
Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:
Son Yazılar
