25.10.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile; ‘iş davalarında zorunlu arabuluculuk’ kurumu getirilmiştir. Bu kanun ile zamanaşımı, dava açmadan önce dava şartı olarak arabulucuya başvurulması, kanun yoluna başvuru süresi gibi birtakım değişiklikler getirilmiştir. Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işçi ve işveren alacaklarından kaynaklı diğer alacaklar, işe iade davası gibi konularda dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunlu tutulmuştur. Aksi halde açılan davalar usulden reddedilmektedir.
Arabulucuya Gidilmeden Dava Açılması
İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3.maddesine göre; İş ilişkisinden kaynaklı işçi ve işveren alacakları ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. İşe İade Davalarında Arabuluculuk başlıklı yazımızı da okuyabilirsiniz. Arabulucuya başvurulmadan doğrudan dava açılması halinde, dava şartı yokluğu ile davanın usulden reddine karar verilir. Davanın usulden reddedilmesi demek, usulü eksikliğin tamamlanarak davanın yeniden açılabileceği anlamına gelmektedir.
Arabulucuya Nasıl Başvurulur?
Başvuru karşı tarafın, karşı taraf birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne yapılır. (Md 3/5) Yazı işleri müdürlüğünden kasıt ise sulh hukuk mahkemesi yazı işleri müdürlüğüdür.
Başvuruyu işçi yapacak ise; işverenin yerleşim yeri veya işyerinin merkezi ya da işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosu; başvuruyu işveren yapacak ise işçinin yerleşim yerindeki ya da işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosu yetkilidir. Büronun arabulucu listesinden belirlediği arabulucu yetkili olabileceği gibi, taraflar kendi aralarında anlaşarak da listede kayıtlı başka bir arabulucu tayin edebilirler.
Arabuluculuk Görüşmeleri Sonucunda Anlaşılması
Arabuluculuk faaliyeti sonunda varılan anlaşmanın kapsamı taraflarca belirlenir; anlaşma belgesi düzenlenmesi hâlinde bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanır. (Arabuluculuk Kanunu md. 18) Taraflar, yetkili makamdan anlaşma için icra edilebilirlik şerhi verilmesini talep edebilirler. Dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş ise şerhi arabulucunun görev yaptığı yerdeki sulh hukuk mahkemesinden, dava esnasında arabulucuya başvurulmuş ise, şerh davanın görüldüğü mahkemeden talep edilir. Arabuluculuk anlaşma tutanağı şerh olmasa dahi ilam niteliğinde belge olup, alacaklı ilamlı takip hükümlerine göre icraya başvurabilir.
Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamaz. (md. 18/5)
Arabuluculuk Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?
Arabuluculuk davalara nispeten daha kısa sürede sonuçlanmaktadır. İş Mahkemeleri Kanunu’na göre arabulucu yapılan başvuruyu görevlendirme tarihinden itibaren 3 hafta içerisinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hallerde 1 hafta daha uzatılabilir.
Arabuluculuk Ücreti Kim Tarafından Karşılanır?
Tarafların anlaşamaması durumunda; 2 saatin aşan kısma ilişkin ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflar arasında eşit olarak paylaşılır. Eğer görüşme süresi 2 saati aşmamışsa Hazine tarafından karşılanır. Hazineden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti yargılama giderlerinden sayılır.
Taraflar anlaşması durumunda ise; arabuluculuk ücreti taraflar arasında eşit olarak paylaştırılır. Aksi kararlaştırılarak hepsinin işveren ya da işçi tarafından ödenmesine de karar verilebilir.
Arabulucu Toplantısına Gidilmezse Ne Olur?
Taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilir ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez.
Her iki tarafın da ilk toplantıya katılmaması sebebiyle sona eren arabuluculuk faaliyeti üzerine açılacak davalarda tarafların yaptıkları yargılama giderleri kendi üzerlerinde bırakılır.
İş hukukundan kaynaklı davalar ile ilgili Gaziantep ve çevresinde avukatlık ve danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz:
Bedelli Askerlik Sebebiyle Kıdem Tazminatı Alınabilir mi?
İşçinin İşyerinin Değiştirilmesi
Malulen Emeklilik Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Son Yazılar
